آمار
| تعداد نشریات | 19 |
| تعداد شمارهها | 115 |
| تعداد مقالات | 635 |
| تعداد مشاهده مقاله | 281,824 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 76,115 |
مطالعه تطبیقی قاعدۀ لاحرج و تأثیر آن بر احکام جزایی در فقه حنفیه و امامیه | ||
| دو فصلنامه بین المللی یافتههای حقوقی | ||
| دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 9، شهریور 1404، صفحه 69-90 اصل مقاله (8.08 MB) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/lf9.2025.100671 | ||
| نویسنده | ||
| سید عزیزالله موسوی | ||
| آمر دیپارتمنت حقوق دانشگاه المصطفی - کابل | ||
| چکیده | ||
| «قاعدۀ لاحرج» یکی از اصول اساسی فقه اسلامی است که به رفع تکالیف مشقتبار و غیرقابل تحمل از دوش مکلفان میپردازد. این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی دیدگاه دو مکتب فقهی امامیه و حنفیه در تبیین مبانی نظری و کاربست قاعدۀ مذکور، بهویژه در تخفیف مجازاتهای کیفری از جمله حدود و تعزیرات، سامان یافته است. روش تحقیق، توصیفی–تحلیلی و با رویکرد فقه مقارن بوده و دادهها با رجوع به منابع معتبر فقهی گردآوری شدهاند. نتایج تحقیق نشان میدهد که هر دو مکتب، این قاعده را مستند به آیه «وَمَا جَعَلَ عَلَیکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ» دانسته و آن را در جهت تسهیل احکام شرعی میپذیرند. با این حال، فقه امامیه با پشتوانههای قرآنی، روایی، عقلانی و اصولی، قاعدۀ مذکور را بهصورت نظاممندتر و گستردهتری در فرایند استنباط و اجتهاد وارد کرده است؛ درحالیکه فقه حنفی بیشتر از این قاعده در قالب قواعدی چون «المشقة تجلب التیسیر» بهره میبرد و کمتر آن را بهصورت مستقل اصولی پردازش کرده است. هر دو مکتب، بهویژه در احکام جزایی، استفاده از قاعدۀ لاحرج را در موارد بروز مشقتهای شدید برای مکلف، مشروع و موجه میدانند. یافتهها بیانگر آن است که این قاعده ظرفیت تعدیل مجازاتها را در چارچوب ضوابط شرعی داراست و میتواند در پاسخگویی به نیازهای حقوق کیفری معاصر، نقش مؤثری ایفا نماید. | ||
| کلیدواژهها | ||
| قاعدۀ لاحرج؛ فقه جزایی؛ تخفیف مجازات؛ سیاست کیفری اسلام؛ تخفیف کیفری | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 19 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 27 |
||
