آمار
| تعداد نشریات | 17 |
| تعداد شماره‌ها | 113 |
| تعداد مقالات | 626 |
| تعداد مشاهده مقاله | 258,828 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 65,356 |
نظام معنایی انسجام و همبستگی اجتماعی از منظر قرآن کریم | ||
| دوفصلنامه بین المللی یافته‌های تفسیری | ||
| دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 9، شهریور 1404، صفحه 5-21 اصل مقاله (6.89 MB) | ||
| نوع مقاله: علمی-تخصصی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/oo1.2025.100716.1033 | ||
| نویسنده | ||
محمدعیسی رحیمی 
| ||
| مدیر امور اساتید/دانشگاه المصطفی | ||
| چکیده | ||
| در شرایطی که جهانی شدن، گسست‌های فرهنگی و افراط‌گرایی مذهبی، تهدیدی جدی برای پیوستگی اجتماعی محسوب می‌شود، بازخوانی و بهره‌گیری از نظام معنایی قرآن، ضرورتی نظری و کاربردی دارد. این پژوهش، با تمرکز بر نظام معنایی انسجام و همبستگی اجتماعی در قرآن کریم، به تحلیل جامعه‌شناختی مفاهیم بنیادین دینی پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه آموزه‌های وحیانی می‌توانند به‌مثابه منابع انسجام‌بخش در جوامع کثرت‌گرا عمل کنند. از منظر روش‌شناسی، این پژوهش از نوع توسعه‌ای بوده و از روش تحلیل محتوای تفسیری ـ اجتماعی و بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای انجام شده است. داده‌های به‌دست‌آمده، با تکیه بر نظریات کلاسیک و معاصر جامعه‌شناسی دین (نظیر دورکیم، پارسونز و مید) و بر اساس چارچوب مفهومی «نظام معنایی»، تحلیل شده‌اند. یافته‌های این پژوهش نشان داد که مؤلفه‌هایی نظیر جهان‌بینی توحیدی به‌عنوان زیربنای وحدت هستی‌شناختی، الگوی ارتباطی وحیانی که نوعی نظم معنایی و معرفتی در جامعه دینی برقرار می‌سازد، مرجعیت عقلانی قدسی که مشروعیت‌بخشی به منابع شناخت دینی و تفسیر اجتماعی را بر عهده دارد، معاداندیشی و باور به فرجام اعمال که عامل درونی‌کنندهٔ مسئولیت‌پذیری فردی و اجتماعی است و نیز کنش اجتماعی مبتنی بر اشتراکات دینی و ارزشی که نوعی هم‌فهمی اجتماعی و گفت‌وگوی میان‌مذهبی را تسهیل می‌کند، از جمله عناصر بنیادین و تأثیرگذار در شکل‌گیری، تقویت و تداوم انسجام اجتماعی و همبستگی دینی در جوامع اسلامی بوده‌اند. تحلیل داده‌ها نشان داد که این مؤلفه‌ها نه‌تنها به‌مثابه نظام معنایی انسجام‌بخش عمل کرده‌اند، بلکه در فرایند تولید هویت جمعی، تنظیم روابط اجتماعی و کاهش تعارضات مذهبی و فرهنگی نیز نقش مؤثری داشته و موجب انسجام و همبستگی اجتماعی شده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انسجام؛ همبستگی؛ همبستگی اجتماعی؛ نظام معنایی آیات | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 14 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 6 |
||
