آمار
| تعداد نشریات | 19 |
| تعداد شمارهها | 115 |
| تعداد مقالات | 635 |
| تعداد مشاهده مقاله | 281,825 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 76,115 |
بررسی تبعیت و عدم تبعیت احکام شرع، از مصالح و مفاسد واقعی | ||
| دوفصلنامه یافته های فقه قضایی | ||
| دوره 2، شماره 4، اسفند 1401، صفحه 39-64 اصل مقاله (10.6 MB) | ||
| نوع مقاله: علمی-تخصصی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jf8.2023.100198.1007 | ||
| نویسنده | ||
نجیب الله رجایی 
| ||
| استاد حوزه علمیه رسول اعظم و استاد دانشگاه بین المللی المصطفی افغانستان | ||
| چکیده | ||
| موضوع تبعیت وعدم تبعیت احکام از مصالح و مفاسد،یکی از موضوعات مهم در اصولفقه است که پذیرش و عدم پذیرش آن نتایج و پیامدهای زیادی دارد. باتوجه به مبانی مباحث اصولفقه میتوان یاد آور شد که اگر احکام شرعی را تابع مصالح و مفاسد ندانیم، باید نسبت به بسیاری از مباحث آن تجدید نظرکنیم. هدف این پژوهش، بررسی نظریات و دیدگاهها، طرح ادله و استدلالاتی در این زمینه است که از سوی قائلین به آناقوالمطرحگردیدهاند.نگارنده خواستهاست که از این طریق تا آنجاییکه ظرفیت و توان اقتضا مینماید، پاسخی برای این سوال دریابد که آیا احکام شرعی تابع مصالح و مفاسد واقعی میباشند و یاخیر؟ هدف پژوهش از همین پرسش آغاز شده ودرادامه،دیدگاه منسوب به اشاعره و دلایلآن و درمقابل دیدگاه مشهور عدلیه و ادلهی آن بیان شدهاست؛ اشاعره تبعیت را انکار نموده و برای افعال حسن و قیح ذاتی قائل نیستند.برعکس مشهور عدلیه احکام شرعی را تابع مصالح و مفاسد میدانند و به حسن و قبح عقلی قائل هستند. درمیان عدلیه جمعِ از علماء در برابر دیدگاه مشهور، عمومیت مصالح و مفاسد موجود در متعلق احکام را نپذیرفته و معتقدند که گاهی ملاک در نفس جعل و حکم است. روشنگارش این پژوهش، به صورت تحلیلی در منابعِ مختلف میباشند؛ رجوع به منابع تحقیقی، اعم از کتابخانه ای، سایتهای تخصصی اینترنتی و رجوع به مقالات معتبر، مورد توجه قرار گرفته است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که تمام احکام فقهی، بدون استثنا تابع مصالح و مفاسد واقعی و نفسالامریاند، چون از یک طرف دلایلی دیدگاه انکار تبعیت رد شده و از طرف دیگر در اینکه ترجیح بلامرجح محال است و استثنا پذیر هم نیست، فلاسفه به طور قاطع از این قاعده دفاع کرده و آن را امری مسلّم و قطعی میدانند. برعلاوه ظواهر آیات زیادی نیز بیانگر تبعیت احکام از مصالح ومفاسد واقعی است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| احکام شرعی؛ ملاکات احکام؛ مصالح واقعی؛ حسن ذاتی افعال | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 148 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 137 |
||
